INFORMACJE O RYNKU PRACY

W Luksemburgu pracuje się 40 godzin tygodniowo. Maksymalny czas pracy może wynosić z nadgodzinami 10 godzin/dzień lub 48 godzin/tydzień. Pracownikowi przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego. Oprócz tego wolnych jest 11 dni świątecznych.

Zazwyczaj pracuje się od 9.00 do 17.00 z godzinną przerwą na lunch. Godziny pracy w większości biur mających kontakt z klientami (warsztaty, biura adwokackie, architekci) obowiązują od 8.00 do 12.00 i 14.00 do 18.00.

Wynagrodzenie jest wypłacane raz lub (rzadziej) 2 razy w miesiącu, najpóźniej ostatniego dnia miesiąca. Zawsze przelewane jest na konto bankowe. 

Od 1 listopada 2007 r. Luksemburg zniósł ograniczenia w dostępie do rynku pracy dla obywateli Polski. Od tej pory Polacy korzystają z takich samych praw i przywilejów, z jakich korzystają obywatele luksemburscy.

Na stronie Ambasady RP w Luksemburgu znajduje się Praktyczny przewodnik dla pracowników delegowanych do Luksemburga.

Luksemburg to państwo przyjazne dla biznesu. Mają tu siedziby takie znane firmy jak Arcelor Mittal, Goodyear, Guardian, Dupont, Exxonmobile, Ferrero, Rtl group, SeS global, Microsoft, Siemens, Skype, itunes (apple), Amazon i Champ Cargosystems.

  1.  LICZBA PRACOWNIKÓW

W Luksemburgu jest zatrudnionych (dane z 2022 r.) 478,9 tys. pracowników, z czego 224 tys. pracowników nie mieszka w Księstwie (tzw. frontaliers), tylko dojeżdża z przyległych krajów (najwięcej z Francji – 120 tys., a po ok. 51 tys. z Niemiec i Belgii).

Wśród pracowników mieszkający na terenie WKL tylko niecałe 50% to Luksemburczycy (124 tys.), czyli 3/4 pracowników ogółem nie ma obywatelstwa luksemburskiego, a prawie połowa nie mieszka w granicach Luksemburga. Taka to specyfika tego rynku pracy.

Większą aktywnością zawodową wykazują się mężczyźni (280 tys.), niż kobiety (198 tys.).

  1.  BEZROBOCIE

W maju 2022 roku stopa bezrobocia wynosiła 5 %. Jednak liczba zatrudnionych osób stale rośnie.

Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobie:

- która straciła pracę nie z własnej winy,

- pracowała na pełen etat lub minimum 16 godzin tygodniowo,

- w wieku 16-64 lat,

- zamieszkałej na terenie Wielkiego Księstwa i posiadającej kartę ubezpieczenia społecznego lub formularz E303*,

- zarejestrowanej w ADEM-ie i będącej w każdej chwili gotowej do podjęcia zaproponowanej pracy, odpowiadającej jej wykształceniu,

- nie posiadającej innych dochodów (np. renty inwalidzkiej).

* Osoba bezrobotna, która posiada prawo do zasiłku w jednym z krajów UE/EOG może wyjechać do innego kraju Wspólnoty w celu poszukiwania pracy zachowując prawo do tego świadczenia. Do transferu zasiłku uprawnia formularz E303. Transfer zasiłku jest możliwy na okres maksymalnie do trzech miesięcy. Można w tym czasie udać się do maksymalnie 3 krajów. Należy pamiętać, że zasiłek w wysokości ustalonej w kraju, w którym osoba bezrobotna nabywa prawo do zasiłku, przeliczany jest na walutę kraju poszukiwania pracy i wypłacany w tamtejszym urzędzie pracy lub innej instytucji właściwej pod warunkiem wcześniejszego uzyskania formularza E303.

Zapisać się do biura pośrednictwa pracy (ADEM) można poprzez Guichet, dzwoniąc do biura te. (+ 352) 247-88888 lub wysyłając formularz online (dostępny po FR, DE, EN).
Zaproponowane zostanie spotkanie telefoniczne w celu sfinalizowania rejestracji. Dokumenty niezbędne do rejestracji należy przesłać e-mailem.
Zaraz po zakończeniu rejestracji osoba poszukująca pracy otrzymuje zaproszenie na pierwsze spotkanie ze swoim przyszłym doradcą referencyjnym, który będzie dla niego osobą kontaktową w zakresie poszukiwania pracy.
Pocztą otrzymują również „Przewodnik dla poszukujących pracy”, który zawiera wszystkie przydatne i niezbędne informacje, a także różne dokumenty do wypełnienia i zapewnienia optymalnego wsparcia ze strony ADEM.

Do ADEM można zapisać się jednocześnie pracując, ale wiedząc np., że niedlugo kończy się nam umowa o pracę.

Po zarejestrowaniu się jako osoba poszukująca pracy w ADEM-ie w ciągu 8 dni otrzymamy kilka formularzy do wypełnienia: wniosek o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych, zeznanie podatkowe i zaświadczenie pracodawcy (do wypełnienia przez byłego pracodawcę).

Prawo do zasiłku dla bezrobotnych nabywa się po przepracowaniu 26 tygodni w okresie roku przed ubieganiem się o zasiłek (nie ważne na jakiej umowie). Okres wypłacania zasiłku jest równy okresowi (pełne miesiące) przepracowanemu w ciągu ostatnich 12 miesięcy i jest dodatkowo zależny od wieku, niepełnosprawności i okresu opłacania składek społecznych. Generalnie przysługuje zasiłek w wysokości 80% średniej pensji brutto za ostatnie 3 miesiące pracy, chyba że pobiera się zasiłki na dzieci, wtedy jest to 85%. Zasiłek nie moż eprzekroczyć 2,5-krotności minimalnego wynagrodzenia socjalnego.

Zasiłek wypłacany jest od 17-tego do 20-tego dnia każdego miesiąca.

Bezrobotny jest zobowiązany stawiać się w urzędzie na wezwanie, pod groźbą utraty zasiłku na 7 dni przy pierwszej takiej sytuacji i na 30 dni w następnej. Po trzeciej nieobecności traci się zasiłek bezpowrotnie. Można go stracić również w przypadku nieuzasadnionej odmowy przyjęcia odpowiedniej pracy lub odmowy udziału w stażach, kursach lub pracach użyteczności publicznej zleconych przez ADEM W naturalny sposób zasiłek przestaje być wypłacany po minięciu ustawowego czasu lub osiągnięcia wieku emerytalnego.

 

La Ligue w ramach swoich działań bezpłatnie informuje, doradza i prowadzi nadzór nad zadłużonymi gospodarstwami domowymi, interweniuje w wykonywaniu prawa do RMG, zapewnia pomoc socjo-psychologiczną. Bezpłatny numer telefonu: (+352) 8002 98 98.

Dla osób o najniższych dochodach utworzono specjalne sklepy z tanimi produktami – Caritas Buttek lub Croix-rouge Buttek. W tej chwili jest 12 takich sklepów w całym kraju. Ich lista jest na stronie Caritas Croix-rouge Buttek.

caritas buttekW sklepach tych mogą robić zakupy tylko osoby, których sytuację finansową sprawdziły dokładnie urzędy pomocy społecznej i otrzymały specjalną kartę. Sklepy zapewniają osobom dotkniętym ubóstwem żywność i produkty codziennego użytku za wkład finansowy w wysokości jednej trzeciej ceny rynkowej. Dzięki tej inicjatywie osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji mają dostęp do świeżych i wysokiej jakości produktów. Oprócz żywności sprzedawane są artykuły higieniczne i środki czystości. Dostępne są również ubrania, buty i meble.

Ze sklepu można korzystać przez okres maks. 6 miesięcy.

Kolejna sieć sklepów to Cent Buttek. Obecnie sklepy te działają w Bettembourgu (12, rue de la Gare), Lamadelaine (Petange, 8, Grand Rue) i Beggen (166, rue de Beggen).

W Mondorf-les-Bains (18 av. François Clément) można kupić tanią odzież w sklepie Kleederbutteck. Sklep zbiera używaną odzież, cześć sprzedaje, a część przekazuje ośrodkom społecznym.

  1.  POSZUKIWANE ZAWODY

Do najbardziej poszukiwanych pracowników w Luksemburgu należą wciąż wysoko wykwalifikowani specjaliści z dziedziny finansów, rachunkowości, księgowości i sprzedaży. Od kilku lat można zauważyć też zwiększony popyt na pracowników z branży informatycznej.

Śledząc liczbę nowo zatrudnionych w ciągu ostatnich 10 lat, można zaobserwować pewne tendencje, które działy gospodarki będą się rozwijały, a tym samym poszukiwały pracowników. Na zatrudnienie mogą liczyć wykwalifikowane pielęgniarki do opieki nad osobami starszymi, lekarze, budowlańcy od inżynierów po zwykłych pracowników, fryzjerki, kosmetyczki, krawcowe. Sezonowo pracownicy przy winobraniu. W sezonie turystycznym wzrasta liczba poszukiwanych do pracy w restauracjach. Coraz większego znaczenia nabiera w Luksemburgu branża logistyczna. Jest to związane nie tylko z centralnym położeniem tego państwa w €pie, ale także z faktem, że lotnisko Findel jest piątym co do wielkości europejskim towarowym portem lotniczym.

  1.  PŁACE I PODATKI

W Luksemburgu obowiązują zasady obowiązkowej płacy minimalnej. Wynosi ona w przypadku pracownika niewykwalifikowanego bez doświadczenia zawodowego 2.508,24 € brutto miesięcznie, a pracownika wykwalifikowanego – 3.009,88 € (04.2023). Ściśle regulowane są również stawki godzinowe dla pracowników pracujących na budowach.

Najniższa emerytura wynosi 2 497,33 €, a najwyższa 9 605,13 €.

1 stycznia 2019 r. weszła w życie reforma gwarantowanego dochodu minimalnego (RMG) i obecnie mamy REVIS.
Ustawa wprowadzająca RMG pochodzi z 1986 r. Ustawodawca stworzył w ten sposób prawo do publicznej pomocy finansowej dla osób i gospodarstw domowych, których dochód nie osiąga określonego progu, uznawanego za minimum egzystencji. Od momentu wejścia w życie tekst ten był kilkakrotnie nowelizowany, by zostać uchylony i zastąpiony ustawą z dnia 28 lipca 2018 r. tworzącą REVIS. Dzięki tej nowej legislacji zachowana zostaje zasada minimalnego dochodu na wsparcie osób potrzebujących, ale kwoty i warunki przyznawania zostały zmodyfikowane. Istnieją dwa rodzaje zasiłku: inergracyjny i aktywujący. Zasiłek integracyjny to pomoc finansowa zapewniająca podstawowe środki utrzymania osobom i gospodarstwom domowym, które nie mają dochodów lub których dochód nie osiąga określonego progu (patrz poniżej).

Aktualna tabela z płacami minimalnymi i zasiłkami znajduje się tutaj.

Średnie miesięczne płace w różnych dziedzinach gospodarki są podawane przez Statistiques.public.lu (Luksemburski Urząd Statystyczny).

Podatki

Podatki od osób fizycznych i prawnych są uznawane za jedne z najbardziej atrakcyjnych w Europie. Osoby fizyczne korzystają z licznych zwolnień i ulg podatkowych przyznawanych z tytułu posiadania dzieci (do 5 400 € rocznie w 2018 r.), nauki dzieci oraz kosztów uzyskania dochodu. Skala podatku dochodowego od osób fizycznych wynosi od 0% (zwolnienie z opodatkowania) do 33%. Zobowiązania są oparte na statusie osobistym podatnika, który zależy od jego dochodów i klasy podatkowej. Wydziela się trzy klasy podatkowe:

Klasa 2 (stawka podatkowa 15%) - rozliczający się wspólnie podatnicy w związku małżeńskim/partnerskim, podatnicy owdowiali i rozwiedzeni w ciągu trzech lat poprzedzających rok, którego dotyczy zeznanie;

Klasa 1a (stawka podatkowa 21%)- podatnicy owdowiali, powyżej 64 roku życia lub korzystający z ulgi na dzieci;

Klasa 1 (stawka podatkowa 33%)- podatnicy rozliczający się samodzielnie. 

Urzędem właściwym do rozliczeń podatkowych jest Administration des Contributions Directes (www.impotsdirects.public.lu/ ). Rozliczyć się trzeba do końca marca każdego roku. Można to zrobić poprzez guichet.lu. Obowiązek rozliczenia mają nawet ci, którzy już nie pracują.

Między Polską a Luksemburgiem istnieje porozumienie o unikaniu podwójnego opodatkowania, czyli płacąc w Luksemburgu, nie musimy już płacić podatku w Polsce.

Roczne zarobki poniżej 11 265 € dla osoby samotnej i 22 700 € dla osób zamężnych lub z dziećmi są nieopodatkowane.

Od roku 2008, do rozliczenia rocznego zobowiązane są także osoby, które zarabiają zagranicą, nawet jeśli nie mają rezydencji podatkowej w Luksemburgu, a więc nie posiadają stałych dochodów z tytułu zatrudnienia w tym państwie. 

Formularz deklaracji podatkowej za rok 2008 zawiera specjalne rubryki, gdzie należy wpisać swój dochód (nawet jeśli opodatkowany już w kraju, gdzie zarobiliśmy pieniądze). Jeśli nasze dochody uzyskaliśmy w kraju, z którym Luksemburg ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, a podatek odprowadzony został już w tym kraju, w takim przypadku wypełniamy odpowiednią rubrykę zatytułowaną revenus exoneres. Pozostałe przychody (tak te osiągnięte w Luksemburgu, jak i te, które uzyskaliśmy w krajach, z którymi Luksemburg nie posiada stosownych umów podatkowych) wpisujemy w rubryce revenus non exoneres. 

Informacja zainteresować może szczególnie osoby zameldowane w Luksemburgu, a pracujące w państwach ościennych lub też w Polsce (a więc np. małżonków osób pracujących w Luksemburgu). Także osoby osiągające zysk z tytułu wynajmu czy odsetek od lokat bankowych lub inne tego typu przychody zagranicą powinny wpisać stosowne kwoty w odpowiednią rubrykę luksemburskiego PITu. Wg wykładni uzyskanej w tutejszym urzędzie skarbowym, obowiązek wypełnienia takiej deklaracji mają także małżonkowie pracowników instytucji UE, nawet jeśli z tytułu uznania podatku zapłaconego w kraju, gdzie uzyskali dochody w roku 2008, jasno wynika, iż w Luksemburgu nie będą musieli płacić nic.

Warto też wiedzieć, że o ile minimalna kwota roczna niepodlegająca w Luksemburgu opodatkowaniu wynosi 11 265 € (klasa podatkowa 1), to w przypadku dochodów zagranicznych istnieje wymóg składania deklaracji podatkowej już w przypadku zarobku przewyższającego 600 €.

Opodatkowanie nadgodzin

Zgodnie z wynegocjowanymi w 2007 roku nowymi przepisami o równym statusie pracowników sektora prywatnego rząd zrezygnował z jakiegokolwiek opodatkowania wypracowanych nadgodzin. Dotychczas zwolniony z opodatkowania był tylko dodatek za nadgodziny.

  1.  BIURA POŚREDNICTWA PRACY

Poszukiwanie pracy na tutejszym rynku jest dość czasochłonne i wynika z ograniczonych rozmiarów rynku pracy i małej liczby ofert.

Utrudnieniem dla wszystkich chcących prowadzić własną działalność rzemieślniczą są zapisy prawa o przedsiębiorczości z dn. 05.12.2011, regulującego zasady dostępu do zawodów rzemieślniczych, handlowych, wolnych zawodów i zatrudnienia w przemyśle. W myśl ustawy, w celu rejestracji działalności gospodarczej w obszarach wymienionych na liście A, wymagane są określone dokumenty, potwierdzające kompetencje zawodowe: dyplom ukończenia szkoły wyższej na terenie LU w dziedzinie pokrywającej się z przedmiotem działalności; w razie częściowej kompatybilności wykształcenia- dodatkowy wymóg rocznego doświadczenia; w razie niekompatybilności- wymóg dwuletniego doświadczenia.

Państwowym biurem pośrednictwa pracy jest

ADEM

Administration de l'emploi 

10, rue Bender , L-1229 Luxembourg 

tel. (+352) 2478-5300 , faks (+352) 40 61 40 

e-mail: info@adem.public.lu.

Adresy biur ADEM-u w innych miastach:

Esch-sur-Alzette 

21, rue Pasteur 

L-4276 Esch-sur-Alzette 

tel. (+352) 54 10 54-1 

faks (+352) 54 10 58

Diekirch 

2, rue Clairefontaine 

L-9220 Diekirch 

tel. (+352) 80 29 29-1 

faks (+352) 80 26 35

Wiltz 

25, rue du Château 

L-9516 Wiltz 

tel. (+352) 95 83 84 

faks (+352) 95 86 11

adecco

Inne biura to:

adecco

axis,

manpower

randstad

turbolux.

  1.  URLOPY

Okres płatnego urlopu (po 3 miesiącach przepracowanych u tego samego pracodawcy) wynosi co najmniej 26 dni roboczych w roku.

W branżach budowlanych pracownicy mają obowiązkowy urlop zbiorowy (congé collectif obligatoire). Letni zaczyna się od ostatniego piatku w lipcu i trwa 15 dni roboczych, a zimowy trwa 10 dni i zaczyna się przed Bozym Narodzeniem.

Oprócz płatnych wakacji pracownicy mogą korzystać z innych urlopów. Przedstawiamy poniżej ogólne zasady wykorzystania tych urlopów. W konkretnych przypadkach należy uzyskać dodatkowe informacje u pracodawcy lub w odpowiednich instytucjach.

  1. Urlop zdrowotny (congé de maladie)

Pracownik musi poinformować pracodawcę o swojej niezdolności do pracy w przepisanej formie i terminie.

Pracodawca musi wypłacać wynagrodzenie swojemu pracownikowi w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby lub wypadku przy pracy, do końca miesiąca, w którym upłynął 77 dzień niezdolności do pracy w okresie ostatnich 18 kolejnych miesięcy.

Od miesiąca następującego po 77. dniu choroby Narodowy Fundusz Zdrowia (CNS) przejmuje od pracodawcy rekompensatę dla pracownika w przypadku niezdolności do pracy.

CNS oblicza niezdolność do pracy na podstawie miesięcznych deklaracji składanych przez pracodawcę, a także zaświadczeń lekarskich, które otrzymał od pracownika.

Okres 77 dni liczony jest w dniach kalendarzowych, a nie w dniach roboczych.

W przypadku zmiany pracodawcy, 77-dniowy licznik zostaje zresetowany do 0.

  1. Urlop nadzwyczajny (congé extraordinaire)

Urlop nadzwyczajny przysługuje pracownikowi, który musi być nieobecny w pracy z pewnych powodów osobistych (urodzenia, małżeństwa, śmierci itp.), niedających się bliżej przewidzieć lub zaplanować, ani przenieść na urlop wypoczynkowy.

Pracownik musi wyraźnie zażądać tego urlopu od swojego pracodawcy, który nie może odmówić mu udzielenia urlopu.

Wyjątek: w przypadku urodzenia dziecka lub adopcji dziecka w wieku poniżej 16 lat, pracodawca może urlop odroczyć lub zrekompensować.

Jeżeli pracownik musi być w godzinach pracy z wizytą u lekarza, ale nie jest to choroba podlegająca zwolnieniu lekarskiemu, musi uzyskać zgodę swojego pracodawcy. Pracodawca ma prawo domagać się, aby wizyty były wykonywane poza godzinami pracy lub by godziny spędzone w gabinecie lekarskim zostały odpracowane.

Wyjątek: kobieta w ciąży korzysta ze zwolnienia z pracy, bez utraty wynagrodzenia, aby skorzystać z badań prenatalnych, w przypadku, gdy badania te muszą odbyć się w czasie pracy.

W przeciwieństwie do corocznego płatnego urlopu pracownicy mają prawo do urlopu nadzwyczajnego zaraz po rozpoczęciu pracy w firmie.

Można korzystać z tego rodzaju urlopu kilka razy w roku, pod warunkiem że jest to uzasadnione osobistymi przyczynami.

Czas trwania urlopu nadzwyczajnego zależy od charakteru wydarzenia:

Wydarzenie

długość urlopu

Śmierć krewnych drugiego stopnia (dziadków, wnuków, braci i sióstr, szwagrów i szwagierek)

1 dzień

Adopcja dziecka poniżej 16 roku życia

10 dni

Dla ojca w przypadku narodzin dziecka

10 dni

Ślub dziecka

1 dzień

Przeprowadzka

2 dni

Śmierć małżonka/partnera

3 dni

Śmierć krewnych pierwszego stopnia (ojca, matki, teściów, dzieci lub pasierbów)

3 dni

Śmierć nieletniego dziecka

5 dni

Małżeństwo

3 dni

PACS

1 dzień

  1. Urlop macierzyński (congé de maternité)

Kobiety, które spodziewają się dziecka lub właśnie urodziły korzystają z wielu świadczeń, które mają chronić zdrowie kobiet i umożliwić im pełne poświęcenie się dziecku.

Kobieta w ciąży:

  • jest chroniona przed zwolnieniem z pracy od początku ciąży,

  • jest chroniona przed zagrożeniami, gdy jej stanowisko pracy niesie za sobą takie ryzyko i przed pracą w nocy,

  • musi otrzymać urlop na badania prenatalne,

  • otrzymuje urlop na kilka tygodni przed i po urodzeniu dziecka,

  • musi mieć przyznany czas na karmienie piersią po powrocie do pracy,

  • może ie wyrazić zgody na prace w nadgodzinach.

Kobieta będąca w ciąży nie ma obowiązku informowania o swoim stanie podczas rozmowy kwalifikacyjnej do pracy. Co więcej, nie ma obowiązku odpowiadania na pytanie zadane o jej stan, bo jest to jest strefa prywatna.

Natomiast kobieta jest zobowiazana poinformować swojego pracodawcę o swoim stanie, bo dopiero od tej pory będą jej przyznane wszystkie przywileje. Na prośbę pracodawcy lub gdy kobieta stara się o specjalne warunki pracy można dostarczyć zaświadczenie lekarskie.

Zaświadczenie lekarskie należy przedłożyć najwcześniej 12 tygodni przed spodziewanym porodem swojemu pracodawcy i kasie chorych.

Jeżeli kobieta została przyjęta do pracy na czas nieokreślony i w okresie próbnym poinformowała pracodawcę o ciąży, nie może być zwolniona. Okres próbny zostaje zawieszony w dniu przedłożenia zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego ciążę i może być kontynuowany po 12 tygodniach od urodzenia.

W przypadku umowy o pracę na czas określony nie zawiesza się okresu próbnego ani przedłużenia umowy o pracę na czas określony, która wygasa z końcem pierwotnie planowanego okresu.

URLOP MACIERZYŃSKI

Aby móc korzystać z zasiłku pieniężnego w czasie urlopu macierzyńskiego, pracownik lub osoba prowadząca działalność na własny rachunek musi być obowiązkowo ubezpieczona przez co najmniej 6 miesięcy w ciągu ostatnich 12 miesięcy poprzedzających urlop macierzyński.

Zasiłek macierzyński wypłacany jest przez kasę chorych przed i po porodzie w wysokości najwyższego wynagrodzenia z ostatnich 3 miesięcy poprzedzających urlop macierzyński.

Zasiłek nie może być niższy niż minimalna płaca oraz większy niż 5-krotność minimalnej płacy. Zasiłek nie może być łączony z innymi świadczeniami zdrowotnymi o charakterze pieniężnym ani z żadnymi innymi dochodami z działalności zawodowej.

URLOP PRZEDPORODOWY (Congé prénatal)

Rozpoczyna się na 8 tygodni przed przewidywaną datą porodu. Jeżeli poród nastąpił wcześniej pozostałe dni nie są dodawane do urlopu po urodzeniu. Natomiast, jeżeli poród nastąpił po przewidywanej dacie, to urlop prenatalny zostaje przedłużony o ten czas, bez skracania urlopu po porodzie.

URLOP POPORODOWY (Congé postnatal)

Trwa 12 tygodni dla matki. Ojciec dziecka może z kolei korzystać z 10 dni urlopu nadzwyczajnego z okazji narodzin dziecka.

  1. Urlop adopcyjny (congé d’accueil)

Urlop adopcyjny przysługuje małżonkom przyjmującym jedno lub więcej dzieci poniżej 12 roku życia. Urlop ten pozwala jednemu z dwóch małżonków zająć się dzieckiem (dziećmi) nowo przybyłymi do rodziny. Urlop może trwać 12 tygodni od momentu zgłoszenia do CNS

Każdy pracownik lub osoba samozatrudniona, która przyjmuje jedno lub więcej dzieci (które nie ukończyły 12 lat) ma prawo do urlopu na czas określony. Urlop ten przysługuje jednak tylko jednemu z dwóch małżonków. Jeżeli oboje małżonkowie spełnią warunki przyznania urlopu na czas określony, będą musieli ustalić, kto z nich skorzysta. Jeżeli tylko jeden z małżonków spełnia warunki udzielenia urlopu, tylko on może skorzystać.

Osobie, która nie skorzysta z urlopu adopcyjnego, ma prawo do 10 dni urlopu nadzwyczajnego (lub więcej, zgodnie ze statutem/umową zbiorową obowiązującą w przedsiębiorstwie).

Po zakończeniu urlopu adopcyjnego oboje rodzice mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego (congé parental).

  1. Urlop ze względów rodzinnych (congé pour raisons familiales)

Jest to specjalny urlop, którego celem jest umożliwienie rodzicom przebywania z dzieckiem podczas choroby. Urlop musi być potwierdzony zwolnieniem lekarskim potwierdzającym chorobę lub wypadek.

O chorobie należy bezwłocznie poinformować pracodawcę, a zwolnienie lekarskie należy nie póżniej niż 3 dnia przekazać do kasy chorych.

Przysługuje 12 dni na dziecko w okresie od 0 do 3 lat, 18 dni na dziecko od 4 do 13 lat. Na dzieci od 13 do 18 lat przysługują 5, ale tylko na wypadek hospitalizacji.

  1. Urlop na towarzyszenie osobie pod koniec życia (congé pour l'accompagnement d'une personne en fin de vie)

O urlop na towarzyszenie osobie na koniec życia może poprosić każda osoba, której krewny jest śmiertelnie chory. Dotyczy to małżonka/partnera oraz krewnych pierwszego stopnia (matka/ojciec, teściowa/teść lub córka/ syn, pasierbica / pasierb) i krewnych drugiego stopnia (siostra/brat, szwagier/szwagierka).

Czas trwania urlopu towarzyszącego nie może przekroczyć 5 dni roboczych (lub 40 godzin) na koniec okresu życia i na rok, a kończy się w dniu śmierci tego ostatniego.

Urlop może być podjęty kilka razy lub w niepełnym wymiarze godzin w porozumieniu z pracodawcą.

Dwie osoby mogą dzielić urlop, ale czas trwania nie może przekroczyć 40 godzin.

Pracownicy niepełnoetatowi mają również prawo do 40 godzin urlopu.

  1. Indywidualny urlop szkoleniowy (congé individuel de formation)

Osoby pragnące rozwijać swoje umiejętności zawodowe poprzez szkolenie mogą otrzymać urlop w celu:

uczestniczenia w kursach, przygotowania się i zdawania egzaminów, pisania prac.

Z indywidualnego urlopu szkoleniowego może skorzystać:

- pracownik, którego miejsce pracy znajduje się w Luksemburgu (bez względu na miejsce zamieszkania);

- jest związany umową o pracę z firmą lub stowarzyszeniem ustanowionym i działającym w Luksemburgu;

- ma staż pracy co najmniej 6 miesięcy u pracodawcy w chwili złożenia wniosku o urlop;

- wykonuje niezależny lub wolny zawód i jest związany przynajmniej od dwóch lat z luksemburskim ubezpieczeniem społecznym.

Pracodawca musi wyrazić swoją opinię na prośbę pracownika.

Szkolenie nie musi być bezpośrednio związane z zajmowanym stanowiskiem. Może odbywać się w godzinach pracy, wieczorami lub w weekendy.

  1. Urlop językowy (congé linguistique)

Urlop językowy to specjalny urlop dla pracowników i osób prowadzących działalność na własny rachunek wszystkich narodowości, umożliwiający im naukę lub poszerzanie znajomości języka luksemburskiego.

  1. Urlop szkoleniowy dla przedstawicieli pracowników (congé de formation pour les délégués du personnel)

Pracownicy którzy chcą poprawić swoją wiedzę ekonomiczną, społeczną i techniczną w zakresie swojej roli reprezentacji pracowników, mogą otrzymać urlop szkoleniowy.

Program szkoleniowy oferowany w ramach tego urlopu jest ustanawiany co roku przez profesjonalne organizacje pracodawców, reprezentatywne związki zawodowe na poziomie krajowym oraz l'Ecole supérieure du Travail.

  1. Urlop polityczny (congé politique)

Urlop polityczny ma na celu umożliwienie osobom, które są zatrudnione w publicznych lub prywatnych firmach, sprawowanie takich funkcji politycznych takich jak burmistrz, wójt, czy radny.

Urlop polityczny przyznany burmistrzom i radnym wynosi od 5 do 40 godzin tygodniowo.

Beneficjenci powinni móc pogodzić swój mandat lub funkcję z ich karierą zawodową.

  1. Urlop na rzecz wykonywania funkcji społecznej (congé pour mandat social)

Pracownicy pełniący funkcję w izbie zawodowej, instytucji socjalnej lub sądowniczej (asesor sądowy) mają prawo do urlopu okolicznościowego w celu wykonania powierzonych im zadań.

Kadencja może być wykorzystywana przez zainteresowane osoby wyłącznie do wykonywania obowiązków wynikających bezpośrednio z wykonania ich mandatu.

Beneficjentowi przysługuje maksymalnie 4 godziny urlopu na każde spotkanie robocze lub przesłuchanie w instytucji lub jurysdykcji, której jest członkiem.

Kiedy beneficjent urlopu wykonuje działalność w niepełnym wymiarze czasu, maksymalna liczba godzin urlopu jest dostosowywana proporcjonalnie do czasu pracy.

  1. Urlop sportowy (congé sportif)

Umożliwia sportowcom, trenerom, sędziom, a także pracownikom technicznym i administracyjnym, którzy prowadzą profesjonalne działania, uczestniczenie w imprezach sportowych na wysokim poziomie.

Urlop sportowy jest dodatkiem do corocznego urlopu rekreacyjnego ustanowionego przez prawo lub układ zbiorowy.

  1. Urlop dla wolontariuszy służb ratowniczych (congé spécial pour volontaires des services de secours)

Strażacy działający w ochotniczej straży oraz członkowie stowarzyszeń i organizacji humanitarnych mogą otrzymać specjalny urlop na wykonywanie tych czynności.

Pracodawcy w sektorze publicznym i prywatnym są zobowiązani do zwolnienia z obowiązków zawodowych pracowników, którzy są członkami jednostki ratowniczej CGDIS (Corps grand-ducal d'incendie et de secours) w przypadku nagłych wypadków wymagających interwencji jednostki, do której należą.

Zwrot kosztów pracodawcy lub odszkodowanie dla osoby prowadzącej działalność na własny rachunek dokonywany jest na podstawie formularza wystawionego przez CGDIS.

Osoby pracujące na własny rachunek i otrzymujące specjalny urlop otrzymują rekompensatę w oparciu o stałą stawkę godzinową podwójną minimalną stawkę wynagrodzenia dla wykwalifikowanych pracowników.

  1. Urlop na współpracę rozwojową (congé de coopération au développement)

Celem tego urlopu jest umożliwienie ekspertom i przedstawicielom akredytowanych organizacji pozarządowych uczestnictwa w programach i projektach na rzecz ludzi w krajach rozwijających się, zarówno w kraju jak i za granicą.

Urlop w ramach współpracy rozwojowej uprawnia posiadacza do maksymalnie 6 dni urlopu rocznie oprócz urlopu ustawowego.

  1. Urlop dla młodzieży (congé jeunesse)

Celem urlopu jest wspieranie aktywności i rozwoju młodzieży. Ma na celu umożliwienie uczestnictwa młodych ludzi w takich wydarzeniach jak staże, seminaria naukowe, działania ruchów młodzieżowych, zawodach sportowych, ale również uczestnictwo w obozach, czy koloniach.

Przysługuje 60 dni urlopu w ciągu całej kariery zawodowej, bez możliwości przekroczenia 20 dni w okresie 2 lat.

Pracownik musi wypełnić pierwszą część swojego wniosku o urlop, a następnie wysłać formularz do swojego pracodawcy. Pracodawca musi wypełnić część formularza zarezerwowanego dla niego, wskazując swoją opinię i motywując go, jeśli jest on negatywny.

Pracodawca może odroczyć urlop, jeżeli nieobecność pracownika może negatywnie wpłynąć na prawidłowe funkcjonowanie firmy lub rozkład rocznego urlopu dla całego personelu spółki.

O ile pracodawca nie wyraził na to zgody, nie można skorzystać z urlopu wychowawczego po przerwie w pracy lub zwolnieniu chorobowym, jeżeli skutkowałoby to ciągłą nieobecnością pracownika. 3 tygodnie.

  1. Urlop na poszukiwanie nowej pracy (congé pour la recherche d'un nouvel emploi)

Każdy pracownik (rezydent lub nierezydent), który jest przedmiotem zwolnienia z wypowiedzeniem (lub zwolnienia grupowego) może poprosić o urlop w celu poszukiwania nowej pracy.

Pracodawca może odmówić udzielenia takiego urlopu jedynie z ważnych powodów.

Pracownik, który zrezygnował z pracy lub został zwolniony z pracy z powodu poważnego uchybienia, nie jest uprawniony do tego urlopu.

Czas trwania urlopu na poszukiwanie nowej pracy nie może przekroczyć 6 dni roboczych. Nie można go wykorzystać w całości od razu, tylko np. w celu zapisania się do ADEM-u, rozmów kwalifikacyjnych i innych niezbędnych spotkań w celu znalezienia pracy. W praktyce mogą to być 1-2 godzinne zwolnienia w dłuższym okresie czasu.

Urlop ten musi się odbyć w okresie wypowiedzenia. W żadnym przypadku nie można go podjąć pod koniec okresu wypowiedzenia w celu jego przedłużenia.

Aby uzyskać więcej informacji, odwiedź stronę guichet.lu.

  1.  EMERYTURA

Według prawa w Luksemburgu pracuje się do 65. roku życia, lecz jest możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę po 57. lub 60. roku życia.

Warunki przejścia na emeryturę:

  • w wieku 65 lat otrzymuje się emeryturę po przepracowaniu 120 miesięcy, a dokładnie po 120 miesiącach opłacania ubezpieczenia (można też w formie opcjonalnego ubezpieczenia, nie tylko obowiązkowego);

  • po ukończeniu 57. roku życia, jeżeli ubezpieczony opłacał obowiązkowe składki przez 480 miesięcy;

  • po ukończeniu 60. roku życia, jeżeli ubezpieczony opłacał składki przez 480 miesięcy, w tym 120 miesięcy składek obowiązkowych

Wykonywanie działalności zawodowej przez beneficjenta wcześniejszej emerytury jest zasadniczo dozwolone, ale może wpływać na przyznawanie, utrzymanie i obliczanie emerytury.

W przypadku zatrudnienia:

  • jeśli działalność zarobkowa jest nieznaczna, to znaczy jeśli przynosi dochód, który rozłożony na rok kalendarzowy nie przekracza jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia społecznego miesięcznie, wcześniejsza emerytura jest należna bez żadnej redukcji;

  • jeśli działalność zarobkowa przynosi dochód, który w ciągu roku kalendarzowego przekracza jedną trzecią minimalnej płacy socjalnej, przewidywana emerytura jest zmniejszana, gdy przekracza ona, wraz z wynagrodzeniem, średnią z pięciu wynagrodzeń lub dochodów rocznych;

  • jeśli działalność zarobkowa przynosi dochód, który w ciągu roku kalendarzowego przekracza średnią z pięciu najwyższych rocznych zarobków lub zarobków składkowych w ramach kariery ubezpieczeniowej, odmawia się wcześniejszej emerytury lub ją wycofuje.

W przypadku pracy na własny rachunek:

  • jeśli działalność na własny rachunek przynosi dochód, który w ciągu roku kalendarzowego nie przekracza jednej trzeciej minimalnej płacy socjalnej miesięcznie, wcześniejsza emerytura jest należna bez redukcji;

  • jeśli działalność na własny rachunek generuje dochód powyżej tego progu, odmawia się wcześniejszej emerytury lub ją wycofuje.

Emerytury są przyznawane wyłącznie na formalny wniosek zainteresowanej osoby. Formularz wniosku jest dostępny w serwisach CNAP i na stronie internetowej www.cnap.lu. Wskazane jest ubieganie się o emeryturę w CNAP na kilka miesięcy przed datą nabycia uprawnień. W przypadku pracowników transgranicznych zaleca się złożenie wniosku do właściwego organu w ich miejscu zamieszkania.

Czas przetwarzania wniosku o emeryturę zależy od klarowności przedstawionych dokumentów, a zatem może się różnić w zależności od aplikacji. W przypadku działalności w kilku krajach czas trwania procedury zależy również od szybkości, z jaką zagraniczne organizacje emerytalne dostarczają wymagane dane do CNAP.

Jeżeli ubezpieczony jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, okresy ubezpieczenia w Luksemburgu są sumowane z okresami ubezpieczenia w innym kraju. Jeśli warunki zostaną spełnione, emeryt otrzymuje tyle zsumowanych emerytur częściowych, w ilu krajach pracował.

Wszystkie informacje o emeryturach uzyskamy w:

CNAP (Caisse nationale d’assurance pension)

1a boulevard Prince Henri, L-2096 Luxembourg

tel. +352 22 41 41 -1 

godziny otwarcia 8.15–16.00

  1.  GDZIE SZUKAĆ OGŁOSZEŃ O PRACY?

Szukając ogłoszeń o wolnych etatach, warto skorzystać z informacji zebranych na stronie EURES (Europejskich Służb Zatrudnienia).

Oczywiście najlepiej byłoby mieć osobiste kontakty i informacje o wakatach. Polecenie dobrego pracownika nie jest tu uznawane za protekcję, ale za ułatwienie w drodze rekrutacji. Wiadomo, że nikt nie poleci osoby, za którą później musiałby się wstydzić. 

Jeżeli jednak nie znamy tu nikogo, mamy kilka możliwości:

– przebywając w Polsce, należy przeglądać strony z ogłoszeniami o pracy: na  monster.lu znaleźć można nie tylko oferty pracy, ale też mnóstwo cennych informacji, między innymi jak napisać CV, jak przygotować się do rozmowy z pracodawcą, dane o płacach i rynku pracy w Luksemburgu. Strona jest dostępna tylko w języku francuskim.

Inne strony to: 

– można odszukać adresy konkretnych firm (np. Arcelor-Mittal, Dupont de Nemours, Goodyear, Delphi, Eurofoil, IEE, Rotarex-02, Eurocomposites, Husky, Acumalux), które nas interesują, i wysyłać bezpośrednio swoje CV. Można to zrobić mailem, lecz należy pamiętać, że wysłanie zbiorowego maila jednocześnie do 20 firm nie zrobi dobrego wrażenia na pracodawcy. Warto poświęcić trochę czasu i skierować list przewodni do konkretnej firmy, pisząc, dlaczego akurat u nich chcemy znaleźć pracę. 

Pojawia się problem, w jakim języku pisać. Można to jednak łatwo zweryfikować. Najprościej napisać w tym samym języku, w jakim ogłoszenie się ukazało. Wszędzie można też napisać po francusku, niemiecku i luksembursku;

– istnieją internetowe strony dla poszukujących pracy, na których można się zarejestrować. Warto z tego skorzystać;

– przebywając już w Luksemburgu, można czytać ogłoszenia w gazetach lub obserwować ogłoszenia w witrynach sklepów czy restauracji.

Wspomnieć w tym miejscu należy o najważniejszym pracodawcy dla wielu Polaków, którzy w ostatnich kilku latach przybyli do Luksemburga. Są to oczywiście instytucje Unii Europejskiej, w których pracuje ok. 10000 osób.KomisjaEuropejska JMO 01

W Luksemburgu mieści się: 

– Trybunał Sprawiedliwości

– Europejski Bank Inwestycyjny

– Trybunał Obrachunkowy

– Sekretariat Parlamentu Europejskiego

– Eurostat

– część Komisji Europejskiej

– Sąd Pierwszej Instancji. 

Rekrutacją pracowników do powyższych instytucji (poza bankiem, który ogłasza się tutaj) zajmuje się EPSO (European Personnel Selection Office). Największą falę zatrudnienia Polacy mają już za sobą i ogłoszeń będzie coraz mniej, ale warto sprawdzać tę stronę regularnie. 

EuropejskiBankInwestycyjny 01Rekrutacja jest długotrwała i kilkuetapowa. Na stronie EPSO pojawia się najpierw ogłoszenie o planowanych konkursach, następnie ogłoszenie o zapisach. Aby wystartować w konkursie, należy mieć odpowiednie kwalifikacje, podane w warunkach konkursu. Po zapisaniu czeka się na potwierdzenie, że zgłoszenie zostało przyjęte. Konkurs odbywa się w jednym z trzech języków: angielskim, francuskim lub niemieckim. Po pozytywnym zaliczeniu egzaminów i znalezieniu się w gronie najlepszych kandydatów trafia się na listę rezerwową, z której instytucje angażują pracowników. Znalezienie się na liście rezerwowej nie gwarantuje zatrudnienia w krótkim okresie czasu (niestety zdarza się też, że część osób nie otrzymuje żadnej propozycji zatrudnienia). W zależności od ilości kandydatów na takiej liście oraz od sytuacji związanej z bieżącą polityką zatrudnienia w instytucjach na zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną czeka się od kilku tygodni do kilku miesięcy, a w skrajnych przypadkach nawet i ponad rok. 

Zatrudnienie w instytucjach gwarantuje dobrze płatną i stałą pracę.

Instytucje Europejskie zatrudniają też pracowników na czas określony, stażystów i tzw. freelancerów, którzy pracują poza instytucjami (często są to tłumacze). Na takie stanowiska istnieje osobna, nierzadko krótsza i mniej skomplikowana procedura konkursowa.

Osoby zainteresowane tą formą szukania pracy zapraszamy do szczegółowej lektury strony EPSO.

  1.  KIEDY SZUKAĆ PRACY?

Najwięcej ofert dla pracowników sezonowych pojawia się w kwietniu/maju. Po pierwsze, dlatego, że ruszają prace w polu, po drugie, rozpoczyna się sezon turystyczny, po trzecie, sezon urlopowy dla stałych pracowników. 

Jeżeli szukacie pracy stałej, sezon nie ma takiego znaczenia, choć powszechnie uważa się, że największy zastój na rynku pracy występuje w styczniu i lutym.

  1.  STAŻE I PRACA DLA MŁODZIEŻY 

Młodzież chcąca znaleźć pracę na wakacje może szukać informacji na European Youth Portal i Centre Information Jeunes.

W wielu gminach organizowane są prace dla uczniów powyżej 16 lat przy prostych pracach porządkowych. Kandydatury przyjmowane są w maju/czerwcu. Warto wcześniej spytać w gminie, czy coś takiego będzie organizowane. Praca trwa 2 tygodnie i jest płatna w zależności od wieku pracownika w granicach 500-700 €.

Staże dla studentów lub osób świeżo po studiach organizują też różne firmy, banki itp. Ogłoszenia takie pojawiają się na np. na moovijob.

Osoby młode mogą być zainteresowane także wolontariatem. Taka praca nie daje co prawda możliwości zarobkowania, ale pozwala zdobyć doświadczenia, nawiązać kontakty, które z czasem mogą zaprocentować w poszukiwaniu docelowej, płatnej pracy. O wolontariat w Luksemburgu starać się można na przykład za pośrednictwem SNJ (Service National de la Jeunesse).

We wrześniu 2009 roku, powstał kolejny portal dla młodzieży szukającej pracy. Znajduje się tam wiele informacji praktycznych, jak szukać pracy, jak podnosić swoje kwalifikacje, gdzie szukać pomocy w poszukiwaniu pracy itp. Portal jest skierowany głównie do młodzieży, które właśnie ukończyła naukę, ale nie tylko. Strona portalu to anelo.lu (an elo? = i teraz?)

  1.  BABYSITTING I POMOC DOMOWA

Rozwiązania prawne dla tego typu pracy są bardzo ułatwione. Zatrudniając się jako pomoc domowa lub do opieki nad dzieckiem, należy poprosić pracodawcę o wypełnienie formularza "Déclaration d'une occupation dans un ménage privé ou une famille d’accueil" i wysłanie go do:

Centre commun de la sécurité sociale

Département Affiliation

L- 2975 Luxembourg

i to wszystko. Resztę załatwią już odpowiednie urzędy. Wysłanie deklaracji sprawi, że zatrudnienie będzie legalne oraz zapewni wszystkie świadczenia z tytułu choroby, czy wypadku. Bliższe informacje znajdują się na stronie ccss.lu

Osobom powyżej 15 lat, które chciałyby zająć się opieką nad dziećmi polecamy ukończenie kursu (niestety tylko po luksembursku), organizowanego przez stowarzyszenie afp-service. Dokładne daty i miejsca podawane są na stronie afp-service. Korzyść płynąca z tego kursu jest taka, że stowarzyszenie publikuje listę osób, które ukończyły taki kurs i jest to rekomendacja dla potencjalnych pracodawców, że dana osoba przeszła potrzebne przeszkolenie.

Młodzież w wieku 15 – 26 lat może zarejestrować się na stronie babysitting.lu, która pośredniczy w znajdowaniu pracy jako opiekunki dla dzieci.

Sporo ogłoszeń o pracy, można znaleźć na stronie luckyjobtrefleoptioncarriere.

  1.  WOLONTARIAT

W małym państwie Luksemburg dla prawie 1/5 ludności nieobca jest idea wolontariatu. Każdy wolontariusz zostaje ubezpieczony od nieszczęśliwych wypadków. Większość organizacji zapewnia wolontariuszom również pozostałe ubezpieczenia – od odpowiedzialności cywilnej oraz społeczne i emerytalne. Wszystkie organizacje zwracają wolontariuszom koszty poniesione przez nich podczas wykonywania zleconej pracy. Na stronie volontaires.lu można zapoznać się z różnymi projektami, jednorazowymi lub długofalowymi, prowadzonymi przez organizacje wolontariackie oraz z terminami różnych szkoleń.

Przepisy prawne odnoście pracy wolontariackiej znajdują się na stronie Legilux.

Przykładowe organizacje pozarządowe w Luksemburgu, zajmujące się wolontariatem:

Stëmm vun der Strooss a.s.b.l.

105, rue du Cimetiere, L-1338 Luxembourg

tel. 00352-49 02 60

32, Grand-Rue, L-4132 Esch-sur-Alzette

tel. 00352-26 54 22

Organizacja działa w Luksemburgu od roku 1996 . Jej głównym celem jest pomoc osobom bezdomnym, pozostającym bez państwowej opieki medycznej czy rzecznictwa prawnego. „Głos Ulicy” prowadzi liczne punkty konsultacyjne, medyczne, tzw. uliczne apteki, grupy samopomocowe dla bezdomnych. W ich punkcie można za kilkadziesiąt centów zjeść posiłek, dostać ubranie.

EURAG (Europejska Federacja Osób Starszych)

siedziba w Luksemburgu AMIPERAS

26, Dernier Sol , L-2543 Luxembourg

e-mail: amiperas@pt.lu

tel. +352 40 22 22, faks +352 40 20 27

Światowa organizacja (siedziby w 34 krajach) utworzona w 1962 roku. Organizacja skupia się na reprezentowaniu i obronie praw ludzi starszych poprzez współdziałanie z instytucjami Unii Europejskiej, w tym z Komisją Europejską i Światową Organizacją Zdrowia. Dużą wagę przywiązuje się też do działania na szczeblu narodowym i do współpracy z instytucjami rządowymi.

Jej główne cele to:

– zapobieganie wszelkim przejawom dyskryminacji ze względu na wiek; 

– promowanie solidarności międzypokoleniowej; 

– utrzymywanie niezależności życiowej;

– wzmacnianie uczestnictwa w podejmowaniu decyzji i wspieranie integracji europejskiej;

– promowanie wzajemnego pomagania sobie; 

– polepszanie sytuacji osób starszych i integracji w społeczeństwie;

– zabezpieczanie bezpieczeństwa finansowego.

Stowarzyszenie ASTI

10-12, rue Auguste Laval , L-1922 Luxembourg

tel. +352 43 83 33 1, faks + 352 42 08 71

e-mail: ensemble@asti.lu

Organizacja istnieje w Luksemburgu od 21 lat. Powstała w roku 1979 dzięki wspólnej inicjatywie Luksemburczyków i imigrantów z krajów €py Zachodniej (zwłaszcza Portugalii), byłej Jugosławii i dawnej Afryki Portugalskiej. Jej celem jest pomoc imigrantom i ich dzieciom w zaadaptowaniu się w nowym kraju. Dzieciom i młodzieży imigrantów proponuje się pomoc w odrabianiu lekcji, organizację imprez kulturalnych, zajęcia świetlicowe. Dla dorosłych organizuje się kursy językowe, imprezy integrujące, pomoc w uzyskiwania prawa do pobytu i załatwianiu formalności w urzędach.